Ode aan de Nero di Toscane

10 september 2025


Het lijkt er ’s ochtends vroeg in de moestuin nog niet erg op, maar het vooruitzicht dat de herfst dadelijk echt intreedt en flarden zilveren mist over de bedauwde groenten uitspreidt, is alvast aanlokkelijk. Een van de indrukwekkendste gewassen bij die aanblik is dan absoluut onze palmkool, de bikkel onder de groenten en tegelijkertijd toch ook zo veel sierlijker dan alle overige leden van de grote familie van de brassicaceae.

Even fier als gracieus

Hij hoeft het per slot van rekening niet van zijn spierballen te hebben, zoals het minstens zo uit de kluiten gewassen spruitje. En anders dan die andere zwaargewichten van zijn soort is het hem ook niet te doen om knollen, kroppen, rozetten of woest en breed uitwaaierend gebladerte voort te brengen. De andijvie, de boerenkool en de broccoli zijn in onopvallende werkoveralls gestoken knoesten van het platteland vergeleken bij de even fiere als gracieuze palmkool.

Hup, opkomen en dan maar schitteren

Hij heeft het mooiste loof van allemaal, en hij doet ermee. Hij hult zijn torso in blauwgroen of dieppaars verkleurend naar zwart, en de palmkool wil het weten. Zijn veren kunnen zich meten met die van een pauw en maar een beetje erbij hangen doen ze nooit. Hup, opwaarts van de aarde naar de hemel en dan gewoon een hele herfst en winter lang schitteren. Hij staat op het veld als zo’n archetypische, doorgebruinde Italiaanse man op het strand, vanachter zijn donkere bril bewegingloos en in een ietwat te krappe zwembroek uitstarend over de Middellandse Zee.

 Geen al te vergezochte zijprong hè. Italiaanser dan de Brassica olerace acephala viridis alias de Nero di Toscane alias de cavolo nero alias de Toscaanse zwarte kool krijg je het tenslotte niet. Klein wonder derhalve dat hij het ook in onze Nederlandse bodem zo betrouwbaar doet. Al vallen de mussen hier van de vrieskou van het dak dan staat deze kruisbloemige nog altijd plukklaar als een van de allerlaatste overeind.

Staat ook zijn mannetje in de keuken 

En in de keuken bewijst deze aantrekkelijke Toscaan dan ook nog eens dat hij het niet enkel van zijn schoonheid hoeft te hebben. Roerbak of stoof (beide heel kort) een handjevol van zijn lange krullen en de palmkool beloont je met een aardse smaak, een bittertje en een geur die je de voorbije zwoele zomer snel genoeg doen vergeten. Ha, herfst! Tijd voor palmkool!


Nu op de seizoenskaart

We serveren cavolo nero in Villa Augustus in heel uiteenlopende gerechten. Eerder in bijvoorbeeld een rodelinzensoep met venkel, op een van onze houtovenpizza’s met walnoot en gezouten citroen, in een ribollita (een Toscaanse boerensoep), in een minestrone, een pompoenrisotto, als basis van een pesto of, zoals nu op de seizoenskaart, in de quiche van tomaat, tijm en saliericotta (€ 11,50) én bij de gegrilde zalmfilet met geroosterde aardappelen en huisgemaakte piccalllily (€ 25, foto).